Choć psychologia zyskuje na popularności, wciąż jest to dla wielu osób tajemnicza dziedzina. Niestety, ale w społeczeństwie krąży jeszcze wiele mitów na temat psychologów, które mogą niektórych skutecznie zniechęcić do wizyty w gabinecie psychologicznym. Bywa także, że niektórzy mają nierealne oczekiwania wobec psychologów. Oto najpopularniejsze mity, które czas obalić.
Mit 1: Psycholodzy czytają w myślach
Jeszcze będąc studentką zauważyłam, że pewni ludzie lękowo reagują słysząc o moim kierunku studiów. Wydawało im się, że ich analizuję i mogę z ich zachowania „coś” wyczytać. Niektórzy potrafili mi czasem zadawać pytania w stylu „czy wiesz co myślę?”. Zaczęłam więc nawet niektórym odpowiadać, że niestety, ale czytanie w myślach mamy dopiero na piątym roku 🙂 Skądś się jednak bierze przekonanie, że psycholodzy mają nadprzyrodzone siły… Cóż, człowieka nie da się czytać jak otwartej książki. Uważne słuchanie czy obserwacja gestów mogą nam coś więcej o nim powiedzieć i tyle. Sam zresztą proces analizowania tak wielu zmiennych bywa wyczerpujący, dlatego psycholodzy, poza godzinami pracy, wolą po prostu się trochę „wyluzować”. Tak naprawdę, im więcej mamy spotkań z psychologiem tym lepiej możne on nas poznać, a z czasem trafniej „czytać”. O czytaniu w myślach wciąż jednak nie ma mowy.
Mit 2: Psycholog ma zawsze “złotą radę”
Niektóre osoby, przychodząc do gabinetu, mają przekonanie, że psycholog da im jakąś „złotą radę”, która natychmiast rozwiąże ich problemy. Tymczasem doświadczane przez ludzi trudności są wieloaspektowe i pełne niuansów, często nie ma jednoznacznych wskazówek, co dalej robić. Zamiast tego, trzeba się przyjrzeć sytuacji, poddać ją analizie, zweryfikować różne przekonania i dopiero wówczas pojawia się jakieś rozwiązanie. Zdarza się, że pewne osoby wprost pytają psychologa o to, co mają zrobić, np. „Czy powinienem się rozwieść?”. Rolą psychologa nie jest udzielanie odpowiedzi ale pomoc takiej osobie, by potrafiła sobie sama odpowiedzieć. Zdarza się jednak, że niektórym osobom ciężko jest wziąć odpowiedzialność za własne decyzje.
Mit 3: Psycholodzy to osoby z dużymi problemami
Niejednokrotnie słyszałam, że typowy student psychologii ma problem sam ze sobą. Wybór studiów miałby niejako być taką autoterapią. Prawda jest jednak taka, że ilu ludzi, tyle motywacji. Oczywiście, zdarza się, że niektórzy chcą poradzić sobie z własnymi trudnościami. Inni z kolei bardzo interesują się psychologią. Jeszcze inni są wrażliwi i empatyczni, świetnie odnajdując się w pracy z ludźmi. Często o wyborze studiów decyduje wiele czynników. A problemy miewa każdy. Studia psychologiczne z pewnością mobilizują do pracy nad nimi.
Mit 4: Psycholog to substytut przyjaciela
„Ja nie muszę chodzić do psychologa bo mam przyjaciół” – czy zdarzyło Ci się słyszeć taki komentarz? Są osoby, które uważają, że psycholog to osoba, której się płaci za to, by była towarzyszem, z którym można porozmawiać, i któremu można się wyżalić, kiedy brakuje nam przyjaciół. Jest to zdecydowanie mit. Rozmowa z psychologiem wygląda inaczej niż spotkanie z przyjacielem. Podczas gdy ten nas wspiera, dodaje otuchy, pociesza czy wyraża swoją opinię, psycholog próbuje sytuację zrozumieć i pokazać ją klientowi w nowym świetle. Psycholog zachęca osobę w gabinecie, by ta odpowiedziała o swoich uczuciach, poszukała nowych perspektyw i wniosków. Nie zawsze jest to proces łatwy i przyjemny. Psycholog, jako osoba obiektywna, potrafi spojrzeć na daną sytuację mniej emocjonalnie. Jego dystans pozwala mu na racjonalną i uczciwą ocenę sytuacji, co ma także duży wpływ na samą osobę w gabinecie. Psycholog ma z klientem konkretną pracę do wykonania, w ich relacji nie ma miejsca na pogaduchy i plotkowanie, czy wspólne wyjścia. Ich relacje są sformalizowane i jasno określone.
Mit 5: Każdy psycholog jest psychoterapeutą
Wiele osób łączy wykształcenie psychologiczne z psychoterapeutycznym. Nie jest to jednak regułą. Sam psycholog nie musi zresztą poruszać się w obszarze zdrowia psychicznego. Bywa, że zajmuje się on badaniami psychologicznymi, szkoleniami dla przedsiębiorców czy przygotowywaniem programów psychoedukacyjnych. Psychologia to kierunek, który daje wiele możliwości zawodowych, a jego absolwenci pracują i wykorzystują swoją wiedzę w różnych obszarach.
Mit 6: Psycholog pracuje z osobami ciężko zaburzonymi
„Nie pójdę do psychologa bo nie jest ze mną aż tak źle” – myślą niektórzy. Niestety, wizyta w gabinecie psychologicznym wciąż jest dla dużej grupy osób po prostu wstydliwa. Wydaje im się, że z takiej formy pomocy korzystają jedynie osoby ciężko zaburzone (co oczywiście też nie jest powodem do wstydu, a raczej dowodem, na to, że dana osoba podejmuje się trudnej pracy nad sobą). Tak naprawdę wszyscy w życiu miewamy gorsze momenty, które wynikają z różnych problemów, jak np. utrata pracy, konflikty rodzinne czy uczucie wypalenia. Możemy próbować się uporać z nimi sami, a możemy zdecydować się na wsparcie psychologa. Zawsze warto jest sięgać po pomoc, jeśli czujemy, że jest ona nam potrzebna, niezależnie od subiektywnej skali naszych problemów.
Mit 7: Psycholog ma idealne życie
Bywa, że niektórzy idealizują psychologów. Bo skoro mają tak dużą wiedzę i potrafią pomagać, to znaczy, że świetnie radzą sobie w życiu. A jednak i psycholodzy mają gorsze dni, doświadczają trudności, a czasem nawet korzystają z pomocy terapeutów (zwłaszcza, jeśli sami chcą się zajmować psychoterapią). Słuchanie o problemach innych ludzi bywa też obciążające psychiczne i emocjonalnie. W życiu mamy lepsze i gorsze momenty, dotyczy to też psychologów.
Czego mogę oczekiwać od psychologa?
Kilka mitów zostało obalonych, czego więc tak naprawdę można spodziewać się od psychologa? Przede wszystkim tego, że z życzliwością i uwagą nas wysłucha, zachowując przy tym profesjonalizm. Tego, że zapytany, będzie otwarcie mówił o swoich kompetencjach. Zdarza się, że psycholog nie zawsze jest w stanie pomóc – wówczas tłumaczy on dlaczego i odsyła do innego specjalisty. Idąc do psychologa, można także liczyć na dyskrecję. To dlatego warto mówić otwarcie i odpowiadać na zadawane pytania, które pomagają psychologowi lepiej zrozumieć nas i naszą sytuację. Wiele osób, które miały obawę przed pójściem do psychologa, często tracą ją już po pierwszej wizycie. I oby takich przypadków było jak najwięcej!