Przysłowie mówi, że człowiek uczy się na błędach. Nie jest do jednak do końca prawda. Nierzadko zdarza się przecież, że ludzie powtarzają te same błędy. Wyciąganie wniosków ze swoich przykrych doświadczeń wymaga świadomości, samokrytyki, wysiłku, często również czasu. Nic dziwnego, że tak wiele osób wciąż kręci się w kółko, odtwarzając te same błędy.
Dlaczego popełniamy te same błędy?
Popełniamy te same błędy z wielu powodów. Oto najważniejsze z nich.
Nieumiejętność wzięcia odpowiedzialności za swoje zachowanie. Niestety, zdarza się, że ludzie znajdują wytłumaczenie w zewnętrznych okolicznościach. Nie chcą lub nie są w stanie przyjąć do wiadomości, że to w istocie oni doprowadzili do konkretnej sytuacji. W ich narracji przebrzmiewa to, że ciągle się im coś przydarza, podczas gdy oni sami są wystawieni na okrutny los. To nawet wygodne, bo chroni przed poczuciem winy czy wstydu. Z drugiej strony, całkowicie blokuje to możliwość zmiany swojego życia na lepsze.
Nieuświadomione schematy działania i myślenia. W życiu nabywamy różne schematy myślenia i działania. Wiele z nich wywodzi się jeszcze z dzieciństwa. Często bywają one sztywne i niezbyt adekwatne do sytuacji, co prowadzi do popełniania błędów. Jednocześnie są one dla nas oczywiste i naturalne, przez co ciężko jest je zidentyfikować i podważyć.
Brak wglądu w samego siebie. Wgląd w psychologii oznacza znajomość swoich motywów działania, przeżyć, reakcji. Problem w tym, że wiele z nich zostało zepchniętych do podświadomości, zwłaszcza jeśli wiążą się one z trudnymi przeżyciami. Wgląd jest jednak możliwy do uzyskania, zwłaszcza w procesie psychoterapii. Wówczas pojawia się uczucie olśnienia – nagle wszystkie fakty, przeżycia, pragnienia zaczynają się układać w jedną całość. Pojawia się również zrozumienie popełnianych i powtarzanych przez siebie błędów.
Niewspierające przekonania, które kształtują spojrzenie na rzeczywistość. Każdy z nas ma jakieś przekonania na temat życia, świata, innych ludzi. Na ogół przejmujemy je od innych, a zwłaszcza od rodziców i członków rodziny. Różne przekonania wpaja nam także środowisko, religia, kultura, w której żyjemy. Zdarza się, że to właśnie te przekonania (które są JEDYNIE przekonaniami, a nie faktami), każą nam popełniać te same błędy.
Jak wreszcie przestać popełniać te same błędy?
Aby przestać popełniać te same błędy, przede wszystkim należy wziąć odpowiedzialność za swoje życie. Kobietom zdarza się narzekać, że na ich drodze zawsze stają nieuczciwi i skłonni do zdrady mężczyźni. W takiej sytuacji lepiej jednak byłoby zapytać samą siebie: Dlaczego wybieram tego typu mężczyzn? Szukanie odpowiedzi z pewnością pozwoli dojść do wielu wartościowych wniosków. Mierząc się z własnymi błędami, warto pozostać otwartym, podawać w wątpliwość powszechnie akceptowane poglądy i punkty widzenia. Należy zawsze mieć na uwadze, że źródło problemu może istnieć w nas samych, analizować swoje sposoby myślenia i działania. Bardzo ważne jest to, żeby umieć słuchać innych ludzi. Ich punkt widzenia, często odmienny od naszego, pozwala poszerzyć perspektywę i spojrzeć na pewne sprawy z dystansem. Warto postawić na rozwój osobisty, a także wybierać aktywności, które pozwalają zwiększyć własne horyzonty jak czytanie książek czy podróżowanie. W wędrowaniu po zakamarkach swojej podświadomości bardzo pomaga psychoterapia. Jest ona polecana szczególnie tym osobom, które popełniają te same błędy i bardzo z tego powodu cierpią.
Okazuje się, że znane doskonale wszystkim przysłowie, wcale nie jest prawdą absolutną. Umiejętność dostrzeżenia własnych błędów jest często najtrudniejszym etapem w procesie ich naprawiania lub odchodzenia od nich. Swoją świadomość warto więc poszerzać. Dojrzała postawa pozwala zaakceptować własne błędy i zmienić swoje życie na lepsze.